ΦΙΛΑ ΜΕ ΠΑΝΤΟΥ ΚΙ ΑΣ ΕΙΜΑΙ HIV +

Της ιατρού Τζωρτζίνας Πανοπούλου

Με φίλους και συμφοιτητές κατά τη διάρκεια του Street Action στην Νομαρχία Ιωαννίνων

Κάθε χρόνο την 1η Δεκεμβρίου, φοιτητές από την Ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων όπου και σπούδασα, διοργανώνουν προγράμματα ενημέρωσης, street actions καθώς κι ένα “condom” party, όλα αφιερωμένα στην παγκόσμια ημέρα κατά του AIDS. Σκοπός κάθε φορά είναι η ευαισθητοποίηση και η ενημέρωση του κοινού κυρίως σχετικά με τη μετάδοση του HIV, τις διακρίσεις που υφίστανται τα άτομα με HIV/AIDS και την τεράστια σημασία της πρόληψης. Φέρνοντας στη μνήμη μου αυτές τις ημέρες ως φοιτήτρια, σύνταξα το παρακάτω άρθρο για τον ίδιο σκοπό σαν ιατρός πια.

 Σημειώσεις γραμμένες από φοιτητές κατά τη διάρκεια του Street Action στα Ιωάννινα

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο HIV (Human Immunodeficiency Virus) ;
Ο HIV ή αλλιώς Ιός της Ανθρώπινης Ανοσοανεπάρκειας είναι ένας ιός  που μεταδίδεται μέσω ορισμένων υγρών του σώματος προσβάλλοντας το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος και συγκεκριμένα τα CD4 T λεμφοκύτταρα τα οποία βοηθούν στην καταπολέμηση των μολύνσεων. Ο αριθμός των κυττάρων αυτών μειώνεται στο αίμα, και με την πάροδο του χρόνου το ανοσοποιητικό σύστημα πλέον αδυνατεί να καταπολεμήσει λοιμώξεις και ασθένειες, οδηγώντας στην εμφάνιση σοβαρών ευκαιριακών λοιμώξεων ακόμα και καρκίνου, κάτι που σηματοδοτεί ότι το άτομο πλέον έχει αναπτύξει το Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας (AIDS), που είναι και το τελευταίο στάδιο της λοίμωξης από τον HIV.

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ
Ο HIV συνεχίζει να αποτελεί ένα παγκόσμιο σοβαρό ζήτημα υγείας, καθώς το 2015 παρατηρήθηκαν 2,1 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις. Αυτή τη στιγμή, περίπου 36,7 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με τον ιό, και από αυτούς 17 εκατομμύρια λαμβάνουν θεραπεία έναντι του HIV από τον Ιούνιο του 2016, τη λεγόμενη αντιρετροϊκή θεραπεία. Υπολογίζεται ότι 1,1 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από το AIDS μέσα στο 2015.
Η Αφρική φέρει το μεγαλύτερο βάρος του HIV/AIDS ανά τον κόσμο, αντιπροσωπεύοντας το 65% όλων των νέων μολύνσεων. Άλλες περιοχές που πλήττονται από τον ιό περιλαμβάνουν την Ασία και τον Ειρηνικό, τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, και τέλος την Ανατολική Ευρώπη.

ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΙΟΥ
Μόνο ορισμένα σωματικά υγρά μπορούν να μεταδώσουν τον ιό. Αυτά είναι το αίμα, το σπέρμα, τα προ-σπερματικά, πρωκτικά και κολπικά υγρά, και τέλος το μητρικό γάλα. Θα πρέπει να έρθουν σε επαφή με κάποιο βλεννογόνο (δηλαδή το εσωτερικό του ορθού, του κόλπου, του πέους και του στόματος) ή κατεστραμμένο ιστό, ή να εγχυθούν απευθείας στην κυκλοφορία του αίματος μέσω μιας σύριγγας ή βελόνας.

ΜΥΘΟΙ σχετικά με την μετάδοση του ιού
• Δεν μεταδίδεται μέσω του νερού ή με τον αέρα
• Δεν μεταδίδεται με το σάλιο, τα δάκρυα, τον ιδρώτα ή το φιλί
• Δεν μεταδίδεται μέσω κατοικίδιων ζώων, ούτε από τσίμπημα κουνουπιού
• Δεν μεταδίδεται με τη χρήση κοινής τουαλέτας με τον πάσχοντα, ούτε με την κατανάλωση κοινού φαγητού και ποτού

ΑΛΗΘΕΙΕΣ σχετικά με την μετάδοση του ιού
• Μεταδίδεται με την σεξουαλική επαφή χωρίς τη χρήση προφυλακτικού (είτε πρωκτική είτε κολπική) με κάποιον που έχει AIDS. Η πρωκτική σεξουαλική επαφή έρχεται πρώτη σε συχνότητα μετάδοσης του ιού, και δεύτερη ακολουθεί η κολπική οδός. 
• Μεταδίδεται επίσης από σύριγγες, βελόνες και άλλα εργαλεία που έχουν χρησιμοποιηθεί από τον πάσχοντα, όπως για παράδειγμα σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, σε ναρκομανείς και σε άτομα που κάνουν τατουάζ ή body piercing. Να τονιστεί ότι ο HIV μπορεί να ζήσει σε μια χρησιμοποιημένη βελόνα μέχρι και 42 ημέρες (ανάλογα με την θερμοκρασία και άλλους παράγοντες).
• Λιγότερο συχνά, ο ιός μπορεί να μεταδοθεί από τη μητέρα στο παιδί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του τοκετού ή του θηλασμού. 

ΣΠΑΝΙΕΣ περιπτώσεις μετάδοσης
• Σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις ο ιός μπορεί να μεταδοθεί μέσω της πεολειξίας ή αιδοιολειξίας. Σε γενικές γραμμές η πιθανότητα μετάδοσης με αυτό τον τρόπο είναι μικρή μέχρι και μηδαμινή. Το ίδιο σπάνιο, θεωρείται όταν ένας οροθετικός άνδρας εκσπερματώνει στο στόμα του συντρόφου του κατά τη διάρκεια στοματικού σεξ.
• Σπάνια πλέον γίνεται μετάδοση του ιού μέσω μεταγγίσεων αίματος ή μεταμόσχευσης οργάνων που έχουν μολυνθεί από τον ιό HIV, λόγω του ελέγχου που γίνεται πριν την χρησιμοποίηση τους
• Σπάνια επίσης συμβαίνει μετάδοση κατά την κατανάλωση τροφής που έχει προηγουμένως μασήσει ο φορέας του ιού. Η μετάδοση με αυτό τον τρόπο συμβαίνει ΜΟΝΟ όταν υπάρχει μολυσμένο αίμα από κάποια πληγή στο στόμα του φορέα
• Το δάγκωμα από άτομο με HIV είναι επίσης ένας τρόπος μετάδοσης, μόνο βέβαια όταν υπάρχει εκτεταμένη βλάβη των ιστών του δέρματος και παρουσία αίματος. Εάν δεν υπάρχει λύση της συνέχειας του δέρματος στον θύτη, η πιθανότητα μετάδοσης είναι μηδενική.
• Η επαφή των πληγών ή βλεννογόνων ενός ατόμου, με πληγές ή βλεννογόνους ενός φορέα του ιού, είναι επίσης ένας τρόπος μετάδοσης.
• Τέλος, όπως τονίσαμε ο HIV δεν μεταδίδεται μέσω του σάλιου κατά το φιλί στο στόμα, παρά μόνο σε ένα βαθύ φιλί με ανοικτό στόμα όταν ΚΑΙ οι δύο σύντροφοι έχουν πληγές ή αιμορραγία στο στόμα ή στα χείλη.

ΠΡΟΛΗΨΗ
• Ο πιο ασφαλές τρόπος προστασίας είναι η χρήση προφυλακτικού κατά τη σεξουαλική επαφή, αρκεί βέβαια αυτός να γίνεται σωστά: μετά από κάθε σεξουαλική επαφή, το προφυλακτικό δεν θα πρέπει να επαναχρησιμοποιείται. Διατηρείτε το κουτί σε ξηρό και δροσερό μέρος, πάντα προσέχετε την ημερομηνία λήξης του, ελέγχετε για τυχόν σκίσιμο, και προτιμάτε προφυλακτικά από λάτεξ ή πολυουρεθάνη. Η χρήση λιπαντικών που περιέχουν σιλικόνη ή νερό μειώνουν την πιθανότητα να σπάσει ένα προφυλακτικό κατά την σεξουαλική πράξη. Καλό είναι να αποφεύγονται άλλων ειδών λιπαντικά όπως βαζελίνη, λάδι ή body-lotions μαζί με τη χρήση λάτεξ προφυλακτικού, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος να το αποδυναμώσουν και να σπάσει.
• Αν σχεδιάζετε να κάνετε τατουάζ ή body piercing, απαιτήστε αποστειρωμένα εργαλεία ή σετ εργαλείων μιας χρήσης. Με τον τρόπο αυτό θα αποκλείσετε το ενδεχόμενο να κολλήσετε τον ιό. 
• Όσον αφορά τις βελόνες ή σύριγγες, χρησιμοποιείτε πάντα αποστειρωμένες μιας χρήσεως. Μην μοιράζεστε ποτέ τις βελόνες με κανέναν και χρησιμοποιείτε νέες κάθε φορά.
• Οι επαγγελματίες της υγειονομικής περίθαλψης (και εκείνοι που ζουν με ανθρώπους που πάσχουν από AIDS), θα πρέπει να λαμβάνουν τις απαραίτητες προφυλάξεις για την αποφυγή της μετάδοσης του ιού, να χρησιμοποιούν γάντια και μάσκες προσώπου.
• Ένα τελευταίο μέτρο προφύλαξης, αποτελεί ο προγεννητικός έλεγχος στην έγκυο γυναίκα, ο οποίος πρέπει να περιλαμβάνει και το ειδικό τεστ για τον HIV.

Παρόλο που δεν υπάρχει οριστική θεραπεία, ούτε και εμβόλιο για την εκρίζωση του ιού, με την κατάλληλη ιατρική περίθαλψη ο HIV μπορεί να ελεγχθεί. Πριν την εισαγωγή της αντιρετροϊκής θεραπείας στα μέσα της δεκαετίας του 1990, οι άνθρωποι που προσβάλλονταν από τον HIV ανέπτυσσαν AIDS(το τελικό στάδιο της λοίμωξης από τον ιό όπως αναφέρθηκε παραπάνω) μέσα σε λίγα μόνο χρόνια. Σήμερα όμως εφόσον κάποιος διαγνωσθεί και θεραπευτεί έγκαιρα, μπορεί να ζήσει σχεδόν όσο κάποιος που δεν έχει τον ιό HIV.

Η Τζωρτζίνα Πανοπούλου είναι απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και αυτή τη στιγμή εργάζεται στο Περιφερειακό  Ιατρείου Σταυρού του Κέντρου Υγείας Ιθάκης