ΣΕ ΦΟΒΑΜΑΙ ΑΝΘΡΩΠΑΚΟ

Ας αρχίσουμε με ένα αξίωμα: ένα άρθρο, ένα βιβλίο κ.λπ. δεν έχουν τη δύναμη από μόνα τους, σαν τυπωμένες σελίδες, να αλλάξουν την κοινωνία. Κι αυτό είναι κάτι που ομολογούν με βεβαιότητα λογοτέχνες, δημοσιογράφοι κ.λπ., που γράφουν και δημοσιεύουν τα κείμενα και τα πονήματά τους επί σειρά ετών. Ο ρόλος τους είναι να αλλάξουν τους ανθρώπους που θα τα διαβάσουν, να τους ενεργοποιήσουν, κι έπειτα να αλλάξουν την κοινωνία γύρω τους. Πρώτα ανατρέπεται η κατεστημένη εικόνα του ατόμου και έπειτα της ολότητας - οι αλλαγές αρχίζουν από το μέρος και απλώνονται στο σύνολο.


Ένα ενδιαφέρον ανάγνωσμα -που έπεσε για δεύτερη φορά, πρόσφατα, στα χέρια μου- είναι «Οι βασικοί νόμοι τής ανθρώπινης ηλιθιότητας», του Ιταλού ακαδημαϊκού Κάρλο Τσιπόλα. Ένα πνευματώδες δοκίμιο, σύντομο, με ασφαλή συμπεράσματα για την ανθρώπινη συμπεριφορά, στα όρια του κυνισμού. Ένα ανάγνωσμα που μπορεί να λειτουργήσει υπέρ της αλλαγής από το μέρος στο όλον. Ο νόμος που χαρακτηρίζει χρυσό ο Τσιπόλα στο πόνημά του, αναφέρει ότι ηλίθιος ονομάζεται το άτομο που οι πράξεις του προκαλούν ζημιές σε ένα άλλο άτομο ή σε μία ομάδα ατόμων, χωρίς ο ίδιος να αποκομίζει κέρδη. Ενώ, πιθανά, να υφίσταται ακόμα και ζημιές.

Οπότε για να παρατηρήσουμε πόσο μεγάλη και πολυπληθής είναι η κατηγορία με τους ηλίθιους, πρέπει να κάνουμε έρευνα -και αναγωγή- από τον μικρόκοσμό μας μέχρι τον μακρόκοσμο γύρω μας. Δηλαδή από το πολύ στενό περιβάλλον μας (γειτονιά, εργασιακός χώρος, ακόμα και οικογένεια ή φίλους), μέχρι ανθρώπους που τυχαία συνδιαλεγόμαστε μαζί τους στον δρόμο, καλλιτέχνες (καλώς ή κακώς εννοούμενους), όσους κυβερνούν διαχρονικά κ.λπ. Μία διαδικασία που χρειάζεται να γίνεται τακτικά για να έχει ισχυρή και επίκαιρη νοηματοδότηση, προκειμένου να βρούμε σταθερό βηματισμό, να είμαστε δημιουργικοί και να μην πληγωνόμαστε.

Ο Τσιπόλα παρατηρεί εύστοχα ότι τα μη ηλίθια άτομα παραβλέπουν ή ακόμα και υποτιμούν ότι ο συγχρωτισμός τους με τους ηλίθιους, αποτελεί μοιραίο λάθος. Από τη στιγμή όμως που δεν μπορεί να αποφευχθεί η επαφή με αυτή την κατηγορία ανθρώπων, λόγω της γενικευμένης ηλιθιότητας που μας περιβάλλει, πρέπει να γίνονται αντιληπτοί ποιοι είναι και πού βρίσκονται. Ακόμα κι αν αναφερόμαστε στον διπλανό μας στον χώρο εργασίας, σε εκείνον που ουρλιάζει για την καθαρότητα της φυλής του, στον έμμισθο κρατικό υπάλληλο που κάνει κατάχρηση της εξουσίας που του δίνει το εθνόσημο που φέρει, για να τονώσει το Εγώ του. Τον ηλίθιο ανθρωπάκο είναι σημαντικό να ξεχωρίζουμε και να φοβόμαστε, γιατί μπορεί να γίνει περισσότερο επικίνδυνος από τον κακοποιό και σε κάθε περίπτωση εξαντλεί την όποια εξουσία έχει στα χέρια του. Ακόμα και εκείνη της διεκπεραιωτικής σφραγίδας, σε μία δημόσια υπηρεσία...


ΠΗΓΗ: protagon.gr